1 października, 2024
PESEL – zastrzeżenie numeru. Jak chroni tożsamość?
Jakie korzyści daje zastrzeżenie numeru PESEL?
Od 17 listopada pełnoletni obywatele mają możliwość zastrzeżenia swojego numeru PESEL. Zmiana ta wprowadzona została na mocy nowelizacji ustawy i ma na celu walkę z oszustwami związanymi z kradzieżą tożsamości. Współczesne przestępstwa finansowe, takie jak zaciąganie kredytów na skradzione dane, stają się coraz bardziej powszechne. W artykule przyjrzymy się, dlaczego warto rozważyć zastrzeżenie PESEL i jakie są korzyści wynikające z nowego systemu.
Jak działa zastrzeżenie PESEL?
Zastrzeżenie numeru PESEL ma na celu ograniczenie ryzyka, że ktoś wykorzysta nasze dane osobowe do oszustw. Banki, instytucje finansowe oraz inne podmioty, jak notariusze czy firmy telekomunikacyjne, będą miały obowiązek sprawdzać, czy numer PESEL klienta nie znajduje się w rejestrze zastrzeżonych numerów. Jeśli nasz numer PESEL zostanie zastrzeżony, instytucje te mogą odmówić zawarcia umów kredytowych, udzielania pożyczek czy innych zobowiązań, co zmniejsza ryzyko wyłudzeń.
Po co wprowadzać zastrzeżenie PESEL?
Głównym celem tej zmiany jest walka z kradzieżą tożsamości. Złodzieje tożsamości mogą posługiwać się danymi osobowymi, w tym numerem PESEL, do zaciągania kredytów, wynajmu mieszkań lub zakupu drogich przedmiotów na cudze konto. Zastrzeżenie PESEL sprawia, że podmioty takie jak banki czy firmy leasingowe będą zobowiązane do dokładniejszej weryfikacji tożsamości osób składających wnioski o kredyty czy pożyczki. W rezultacie potencjalne oszustwa staną się trudniejsze do wykonania.
Jakie instytucje będą zobowiązane do sprawdzania PESEL?
Od 1 czerwca 2024 roku w życie wejdzie obowiązek sprawdzania numerów PESEL w specjalnym rejestrze zastrzeżonych numerów. Główne podmioty, które będą miały dostęp do tego rejestru, to:
- Banki i instytucje finansowe, które będą zobowiązane do weryfikacji numeru PESEL przed zawarciem umów kredytowych, pożyczkowych oraz leasingowych.
- Notariusze, którzy będą sprawdzać numer PESEL przed dokonaniem czynności prawnych, takich jak kupno lub sprzedaż nieruchomości.
- Firmy telekomunikacyjne, które będą weryfikować numery PESEL przed wydaniem nowej karty SIM.
W przypadku, gdy numer PESEL znajduje się w rejestrze, instytucje te będą mogły odmówić wykonania określonych czynności, co zwiększa ochronę przed nieuprawnionym użyciem naszych danych.
Jak zastrzec swój numer PESEL?
Zastrzeżenie numeru PESEL jest stosunkowo prostą procedurą i można ją przeprowadzić na dwa sposoby:
Online – przez portal obywatel.gov.pl lub aplikację mObywatel. Niezbędne jest posiadanie profilu zaufanego, e-dowodu, podpisu kwalifikowanego lub dostępu do bankowości elektronicznej.
Osobiście – w dowolnym urzędzie gminy, zabierając ze sobą dowód osobisty oraz wypełniony wniosek o zastrzeżenie numeru PESEL. Wniosek można uzyskać w urzędzie lub pobrać ze strony internetowej.
W obu przypadkach procedura jest bezpłatna i dostępna dla każdego pełnoletniego obywatela. Po zastrzeżeniu numeru PESEL, nasze dane zostaną wpisane do rejestru, co uniemożliwi ich nieautoryzowane wykorzystanie przez oszustów.
Czy można cofnąć zastrzeżenie PESEL?
Tak, istnieje możliwość cofnięcia zastrzeżenia numeru PESEL w dowolnym momencie. Procedura cofnięcia jest równie prosta, jak zastrzeżenie – można to zrobić online lub osobiście w urzędzie. Możliwe jest również cofnięcie zastrzeżenia na czas określony, po czym system automatycznie przywróci ochronę numeru PESEL.
Warto zauważyć, że zastrzeżenie i jego cofnięcie może być również dokonane przez pełnomocnika, jednak pełnomocnik będzie mógł tylko zastrzec numer PESEL – cofnięcie zastrzeżenia musi być wykonane osobiście przez właściciela numeru.
Czy zastrzeżenie PESEL jest skuteczne?
Zastrzeżenie numeru PESEL stanowi istotny krok w kierunku ochrony danych osobowych, jednak nie eliminuje wszystkich zagrożeń związanych z kradzieżą tożsamości. Wprowadzenie obowiązku weryfikacji numerów PESEL przez instytucje finansowe, notariuszy i inne podmioty od czerwca 2024 roku z pewnością ograniczy skalę wyłudzeń. Niemniej jednak, należy pamiętać, że oszuści wciąż mogą próbować innych metod, dlatego warto monitorować swoje dane i korzystać z dodatkowych form zabezpieczeń, takich jak alerty kredytowe czy monitoring kredytowy w Biurze Informacji Kredytowej. W ten sposób możemy jeszcze lepiej chronić naszą tożsamość i finanse.
Zobacz inne artykuły, które mogą Cię zainteresować
